De anti acteer show

Details van dit toneelstuk

'De anti-acteershow' bestaat uit vier toneelstukken voor "anti-acteurs". Schrijver Michael Green legt in het voorwoord uit wat een anti-acteur is: iemand die precies weet wanneer hij niets moet zeggen maar zijn tekst niet kan onthouden, of iemand die zijn tekst wel kan onthouden maar niet de volgorde ervan, in ieder geval iemand die wil opvallen en daarbij de beste bedoelingen heeft, die de onstuitbare drang heeft om van elke rol een stereotype te maken en die bloedserieus is. "Want anti-acteren is niet zomaar toneelspelen. In feite speelt iedereen twéé rollen; de rol in het toneelstuk en degene die deze rol speelt." Zoals gezegd staan er vier korte stukken in deze bundel die afzonderlijk gespeeld kunnen worden maar samen de 'anti-acteershow' vormen, waarin vier literair-theatrale stijlen worden geparodieerd. 'Il Fornicazione' ('De overspeligen') is een opera over een gravin die getrouwd is met een oude, kindse graaf en die er een minnaar op na houdt. Terwijl minnaar Alfonso zich schuil houdt, vergiftigt de gravin haar man. Vlak voor hij doodgaat, wil de graaf haar minnaar zien en dan blijkt Alfonso de doodgewaande zoon van de graaf te zijn. Alfonso schiet de gravin dood en vergiftigt zichzelf met het pasteitje voor zijn vader. Behalve de ver doorgevoerde clichés van de opera, gaat er ook nog het één en ander mis met de opvoering. Zo bestaat het orkest alleen uit de dirigent en de triangelspeelster, omdat de bus waar het orkest in reist, panne kreeg. 'Speurgezeur' is een echte, ouderwetse detective, waarin zo ongeveer alle spelers verkeerd gecast zijn en het lijk bij voorkeur snipverkouden. Voor de souffleuse is een glansrol weggelegd. Eén acteur kan het juiste spiekbriefje niet vinden, zodat het stuk eindigt als een langspeelplaat die blijft hangen. De moord wordt uiteraard niet opgelost. 'Alles is goed, naar het u lijkt' is een persiflage op Shakespeare, op een gedragen tekstbehandeling en op het fenomeen wanneer er op het toneel harder gelachen wordt om de grappen dan in de zaal. Het verschijnsel "dubbelrollen" wordt ook tot in het absurde doorgetrokken; één acteur speelt vijf rollen en dat moet natuurlijk misgaan (verkeerd of half-aangetrokken kostuum, verkeerde tekst, et cetera). Special effects kunnen heerlijk mislukken in dit stuk: elf Bolio wordt bij voorkeur door een zwaarlijvige acteur gespeeld en moet als het even kan komen aanvliegen. Tenslotte een mijnwerkers/vissersdrama, met verontschuldigingen aan D.H. Lawrence en Herman Heijermans, getiteld 'De cokes wordt duur betaald'. De jonge Albert wil niet de mijn in maar archeologie studeren. Vader ziet er het nut niet van in en als het hevige noodweer de mijn doet onderlopen, moet Albert mee om hulp te bieden. Ondertussen is de etenswaar op de overvloedig gedekte tafel van het arme gezin van piepschuim, krijgt de eerste die "van buiten" komt ook de stortregen die over vijf anderen verdeeld had moeten worden over zich heen en breekt de ene tafelpoot na de andere zodat de spelers genoodzaakt zijn het blad omhoog te houden, waardoor hun bewegingsmogelijkheden uiterst beperkt worden. Kortom, één en al ellende om over te huilen van de lach. De hele 'anti-acteershow' en elk stuk afzonderlijk kan gespeeld worden door drie vrouwen en zeven mannen, maar de bezetting kan uitgebreid worden tot een groep. De verdeling vrouwen en mannen is flexibel te maken. In de inhoudsbeschrijving komt al naar voren dat deze show een parodie is op bestaande literair-theatrale stijlen en op theater en acteren in het algemeen. Alles wat fout kan gaan, gaat fout; alle nachtmerries van regisseurs en spelers komen in dit stuk samen. Dat betekent een avond slapstick van het hoogste niveau en vooral uiterst precieze enscenering en timing van elke "misser". De parodie van de vier stukken wordt niet alleen bepaald door de fouten die de acteurs maken, ook de speelstijlen worden zwaar overtrokken. De opera is zó dramatisch dat het grappig wordt, de Shakespeariaanse komedie zó flauw dat het hilarisch wordt, de detective zó voorspelbaar dat het voortijdige einde als een verrassing komt, het sociaal-realistische drama zo'n tranentrekker dat het vermoedelijk onmogelijk is ooit met droge ogen naar Heijermans 'Op hoop van zegen' te kijken. Elk denkbaar cliché zit er gegarandeerd in en wanneer de toeschouwer de voorraad uitgeput acht, komt er nog een dozijn. De lol van het theater maken en -kijken, daar gaat 'De anti-acteershow' over.